Rośliny

Szałwia lekarska ( Salvia officinalis )

Szałwia lekarska ( Salvia officinalis) to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Jej łacińska nazwa wywodzi się od słowa salvo (leczyć, ratować) lub salvus (zdrowy), w starożytności była symbolem zdrowia i długowieczności. Wywodzi się z krajów basenu Morza Śródziemnego, gdzie na stanowiskach naturalnych porasta słoneczne, wapienne zbocza do wysokości 800 m n.p.m. Szałwia lekarska dorasta do wysokości 30, a w sprzyjających warunkach nawet 70cm. Zakwita pod koniec maja do sierpnia, a przycinana dłużej. Kwiaty ma fioletowe, liście ma przeciwległe połyskujące i kutnerowate (owłosione). Cała roślina wydziela dość intensywny zapach o nucie zbliżonej do zapachu kamfory. Zapach ten pozwala na bezbłędną identyfikacje szałwii lekarskiej.
 
kwia1.jpg
 
Szałwię lekarska z powodzeniem można uprawiać w naszej strefie klimatycznej, choć w mroźne i bezśnieżne zimy nie zabezpieczona często przemarza. Szałwia, szczególnie młode siewki wygaja okrycia na zimę np gałęziami świerka. Szałwia nie ma zbyt wygórowanych wymagań, doskonale czuję się na stanowisku osłoniętym i słonecznym. Wymaga przeciętnej ziemi ogrodowej i częstego podlewania. Szałwie rozmnażamy poprzez wysiew nasion wczesną wiosną na rozsadniku pod osłonami, lub w pod koniec kwietnia wprost do gruntu. Młode siewki należy przesadzić na miejsce stałe w rozstawach 20x20. Szałwia szybko rośnie, a często przycinana dobrze się rozkrzewia. Szałwie z dużym powodzeniem możemy tez rozmnażać poprzez sadzonki zielne. Sadzonki pobieramy z pędów szczytowych roślin matecznych w połowie lata i sadzimy w małych doniczkach w mieszaninie piasku i torfu odkwaszonego (1:1). Nawet gdy nie użyjemy ukorzeniacza, sadzonki szybko i w dużym procencie się przyjmują. Gdy tylko zaczną przyrastać (2-3 nowe liście) możemy je przesadzić na miejsce stałe. Szałwia wysiana z nasion zakwita w drugim roku uprawy, a wysiana wcześnie pod osłonami nawet jesienią w tym samym
 
kwia2.jpg
 

sza_lek.jpg

 

Szałwia lekarska jest rośliną leczniczą, znaną już od czasów starożytnych. Rzymianie, jak również Grecy stosowali ją jako środek leczniczy na ukąszenia węży, w przypadkach problemów ze wzrokiem czy kłopotów z pamięcią. W czasach średniowiecznych szałwia lekarska służyła jako skuteczny lek na przeziębienia. Zioło to było również stosowane na obniżenie gorączki, podawane w przypadkach choroby wątroby, zaparcia czy padaczki. Surowcem leczniczym są liście szałwii, które zbieramy w drugiej połowie maja, tuż przed jej zakwitnięciem,.. Liście zbieramy w południe, wtedy mają najwięcej olejków eterycznyh. Ścinamy całe pędy 10-20 cm wiążemy w małe pęczki i zawieszone liśćmi w dół suszymy w cieniu. Rośliny szybko odrastają i nim zakwitną mogą być ponownie ścięte. W medycynie ludowej wykorzystuje się tez kwiaty szałwii lekarskiej najczęściej do płukania gardła. Z kwiatów możemy tez zrobić doskonały ocet szałwiowy.
Zależnie od sposobu podania szałwie lekarską stosujemy:

- przeciwbakteryjne
- przeciwgrzybicze
- przeciwwirusowe
- pierwotniakobójcze
- słabo moczopędnie i żółciopędne
- hamuje krwawienia z uszkodzonych naczyń
- zmniejsza stężenie glukozy we krwi
- łupież tłusty
- trądzik
- na skórę działa antyandrogennie i estrogennie
- na przerost gruczołu krokowego
- stany zapalne narządów płciowych i odbytu
- stany zapalne skóry i oczu

 
Nie zapominajmy, że szałwia podobnie wiele innych ziół to również roślina przyprawowa. Świeże lub suszone liście dajemy do tłustych potraw jak np. pieczeń wieprzowa, pieczona gęś lub indyk. Również dziczyzna z odrobiną szałwii smakuje wybornie. Kończąc opis szałwii lekarskiej trudno nie wspomnieć że szałwia lekarska to także ceniona przez pszczelarzy roślina miododajna.

Handzlówka 2017
Wszelki prawa zastrzeżone, kopiowanie zdjęć i tekstów bez zgody autora zabronione