Rośliny

REGULATORY WZROSTU / STYMULATORY WZROSTU / FITOHORMONY

Są to hormony roślinne działające jako regulatory wzrostu. Są to wyroby naturalne, ale można je także zsyntetyzować, znajdują się one we wszystkich roślinach i jeżeli są właściwie stosowane mogą uczynić prawdziwe "cuda". W oparciu o te substancje uzyskuje się proste i złożone produkty, które mogą przyspieszyć powstawanie korzeni lub stymulować wzrost liści i owoców. O istnieniu hormonów roślinnych naukowcy podejrzewali od początku ubiegłego wieku. Liczne prace naukowe na ten temat wykazały ich obecności, ale dopiero znacznie później udało się je zidentyfikować.

Pierwsze hormony roślinne odkryte należały do klasy auksyny, około roku 1934, gibereliny i cytokininy odkryto później, w latach 50-tych. Te trzy typy regulatorów wzrostu wywierają działanie pobudzające na metabolizm komórkowy. Istnieją również substancje hamujące wzrost i rozwój komórek roślinnych, takie jak kwas abscysynowy, odkryty w 1965 roku i substancje fenolowe odkryte kilka lat później.

Substancje te są endogenne, co oznacza, że są one syntetyzowane przez rośliny. Istnieją również fitoregulatory wzrostu sztuczne, o składzie chemicznym podobnym do naturalnych preparatów, które mają podobne działanie fizjologiczne.

Wszystkie te substancje, syntetyczne lub naturalne, są nazywane regulatorami wzrostu i mają pewne wspólne cechy

  • Działają w bardzo małych stężeniach, są toksyczne w wysokich stężeniach, dlatego niektóre z nich stosuje się jako środki chwastobójcze;

  • Działają jedynie w wspólnie z innymi fitoregulatorami, ich funkcja jest określona przez równowagę hormonalną ustanowioną między nimi;

  • Uczestniczą w wielu zjawiskach fizjologicznych obejmujących wiele trybów działania więc pojęcie hormonu zostało opuszczone.

Istotna różnica pomiędzy fitoregulatoriami wzrostu sztucznymi i naturalnymi jest to, że fitoregulatory naturalne mogą być sterowane przez mechanizmy metaboliczne w komórce, będąc usuwane dostatecznie szybko, podczas gdy fitoregulatory sztuczne utrzymują działanie dłużej i często preferowane są do praktycznych zastosowań.

Regulatory wzrostu dzieli się na trzy główne grupy: gibereliny, auksyny i cytokininy

GIBERELINY

Efekt giberelin został ujawniony zanim zostały one zidentyfikowane. Giberelinę odkryli japończycy którzy studiowali długość rośliny ryżu. W 1898 roku, Hori Hotoaro odkrył, że nadmiernie długie rośliny narażone były na grzyba Gibberella fujikuroi. Wodny ekstrakt z grzyba spowodował podobne objawy na roślinach testowanych, co doprowadziło do koncepcji istnienia substancji odpowiedzialnych za te efekty. Eiichi Kurosawa udało się wyizolować chemicznie kwas gibereliny w 1926 roku. Yabuta Teijiro izoluje niekrysztaliczną formę kwasu w 1935 r., a na końcu krystaliczny związek wyizolowali w 1938 roku  Yabuta i Yusuke Sumika.

gibba3.jpg

5 gramowa tabletka GA3

Oddzielenie czystej gibereliny było bardzo trudne ze względu na jej dużą masę cząsteczkową. Pierwsza zidentyfikowana giberelina to kwas giberelinowy lub GA3 (kompleks zwany "giberelina A”). Po tym pierwszym odkryciu nastąpiło odkrycie innych giberelin aż w roślinach i grzybach zidentyfikowano w sumie około pięćdziesięciu giberelin. Są one wszystkie związkami endogennymi. Gibereliny stosowane w praktyce są oczyszczonymi ekstraktami. Najbardziej używaną jest giberelina GA3, a mniej używane mieszanka GA4 + GA7 lub GA7. Gibereliny syntetyczne uzyskano w latach 80-tych. Gibereliny są substancjami czynnymi, środkami pobudzającymi, obecnymi przede wszystkim w nasionach, bulwach i korzeniach. Stymulują one kiełkowanie nasion, pojawienie sadzonki, przyspieszenie wczesnych stadiów rozwoju. U dojrzałych roślin, gibereliny powodują niezwykły wzrost powierzchni liścia i wysokości roślin. Stosowane długo w niskich stężeniach mogą przyczynić się do uzyskania zmutowanych ogromnych roślin. Innym ciekawym efektem jest powodowanie kwitnienia w pierwszym roku, zwłaszcza u dwuletnich roślin. Przez opryskiwanie roślin roztworami zawierającymi śladowe ilości gibereliny indukowany jest wzrost powietrznej rośliny. Na wzrost korzeni nie ma wpływu w ogóle lub ma wpływ bardzo słaby. Przy stosowaniu gibereliny do zbóż otrzymuje się procentowe zmniejszenie opadu dzięki utwardzaniu łodygi lub zmniejszeniu odległości między węzłami. Gibereliny powodują gigantilizm zarówno przez przyspieszenie mnożenia komórek jak i poprzez zwiększenie ich rozmiaru. Tak więc, kukurydza karłowata rośnie do tej samej wysokości jak zwykła kukurydzy i daje taki sam plon. Dzięki zastosowaniu giberelin można otrzymać owoce bez pestek, szybki rozwój pąków, dojrzewanie owoców. Szybki rozwój roślin traktowanych hormonami roślinnymi nie jest możliwy bez zapewnienia wszystkich czynników wzrostu roślin. Na zwiększenie ziaren i grona winogron wywiera znaczny wpływ stosowanie kwasu giberelinowego. Badania Weaver (1958) , Weaver i Mc Cune (1959) wykazały , że stosowanie gibereliny prowadzi do znacznego wydłużenia grona (od podstawy do wierzchołka w osi głównej). Dane pokazują, że im wcześniej jest stosowan giberelina (2-3 tygodnie przed kwitnieniem) tym silniejszym wydłużenie grona.

Właściwości giberelin (GA)

  • Działa na wydłużenie miedzywęźli, czasami powodując dramatyczne wyniki (np. kapustą o łodydze 3 metrowej). Tylko niektóre z odmian karłowatych gatunków mogą osiągnąć pełny wymiar po zastosowaniu GA, odmiany karłowate na ogół nie reagują na efekt wydłużenia gibereliny.

  • Działa na kwitnienie, z wynikiem zarówno hamowania indukcji kwiatów, tak jak w przypadku drzew owocowych, jak i wspiera gatunków, które wymagają niskich temperatur kwitnienia, więc w obecności giberelin te  gatunki kwitną i bez niskiej temperatury (marchew).

U innych gatunków, które również wymagają niskiej temperatury dla kwitnienia, gibereliny wywołują tylko wydłużenie łodyg bez tworzenia kwiatów (buraki). Te pozorne sprzeczności mają proste wyjaśnienie: u roślin powyżej zimno działa tylko nad wzrostem łodyg, a drugim przypadku nad procesem kwitnięcia. W ten sposób gibereliny wpływają tylko na wydłużeniem, nie posiadając wpływu na normalne procesy fizjologiczne ;

  • Działa nad kształtowaniem owocu u gruszki, mandarynki, śliwki ;

  • Przeciwdziała skutkom wirusa żółtego u wiśni

  • Znacznie poprawia kwitnienie i wydajności truskawek

  • Zwiększa liczbę jagód na roślinie

  • U czereśni słodkich zwiększa rozmiar i poprawia jakość czereśni;  czereśnie są mocniejsze i bardziej świetliste

  • Zwiększa wydajności i jakości jęczmienia browarnego i chmielu

  • Zapewnia jednolity wzrost sadzonek ryżu

  • Przerywa hibernację i stymuluje kiełkowanie sadzeniaków

  • Wywierają kompleksowe działanie na kiełkowanie nasion i pączków w stanie snu, wtedy gdy warunki pogodowe (niskie temperatury) nie pozwalają na to, powodując wzrost i rozgałęzienia gałęzi;

  • Wydłużenie grona winogron i bocznych rozrostów;

  • Zwiększenie rozmiaru winogron;

  • Zwiększenie średniej wagi kiści winogron;

  • Wzrost produkcji;

  • Zwiększenie owoców u winogron bezpestkowych z jednoczesna redukcja zawiązanych gron w niektórych odmianach o normalnych hermafrodytowych kwiatach;

  • Stwierdzono kilka cech specyficznych dla odmian w zakresie działania gibereliny, jej stężenia i czasu stosowania;

  • NIE stosować dla kapusty, zmienia jej smak na gorzki i kapusta staje się ogromna (zostały zgłoszone okazy 3 metrowe) i drewnieje

Tyle tekstu w wolnym tłumaczeniu (znalezionego na stronie producenta) na temat ciekawego związku który od lat jest stosowany przez profesjonalistów zamiast kłopotliwej i żmudnej stratyfikcji nasion. Nasiona wystarczy namoczyć w odpowiednim roztworze bez stratyfikacji i wysiać. Wschody gwarantowane, w dużym procencie kiełkują nawet te "bardziej oporne nasiona". Co do innego zastosowania, np. jako oprysk w ogrodzie mam negatywne nastawienie, zresztą jak do całej chemii.

 


Handzlówka 2017
Wszelki prawa zastrzeżone, kopiowanie zdjęć i tekstów bez zgody autora zabronione