Rośliny

Arnika górska (Arnica montana)

Arnika górska, gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje na terenach górskich i podgórskich całej europy. Arnika to roślina pogórza; na niżu odnotowuje się ją sporadycznie. Najczęściej spotyka się ją w piętrze alpejskim i subalpejskim, do wysokości 2500 m. W Polsce najliczniej występuje w Sudetach i na Pojezierzu Mazurskim, rzadziej, na rozproszonych stanowiskach na Dolnym Śląsku, Wyżynie Małopolskiej, w Górach Świętokrzyskich i w Bieszczadach na stanowiskach, pod Haliczem, na Opołonku i Siankach.

arni1.jpg

Stanowisko arniki górskiej w moim gospodarstwie

Arnika górska to bylina kłączowa (hemikryptofit) lekko rozgałęziona, kłącza o średnicy do 1cm i długości zależnej od stanowiska i wieku od 15-25cm. Kłącza rozrastają się płytko pod ziemią, a niekiedy nawet na powierzchni, Z kłącze wyposażone w  krótkie korzenie przybyszowe, liście  skupione w postaci odziomkowej rozety. Wiosną pojawiają się pędy kwiatowe 20-25cm, rzadko rozgałęzione, pęd pokryty jest gruczołkowatymi włoskami, z dołu rzadkimi a gęstymi w górnej części. Liście długie odwrotnie jajowate, nagie lub pokryte cienkimi włoskami szczególnie na nerwach. Kwiaty wieńczące pędy kwiatowe ciemno żółte brzeżne, języczkowe. Owocem arniki jest niełupka długości 3-5mm, z górnej części nasiona zaopatrzona włoskami puchu kielichowego.

arni2.jpg

Arnikowy "dmuchawiec"

arninas.jpg

Nasiona arniki

Tak charakterystyczne wygląd arniki sprawia że kwitnących pędów arniki nie sposób pomylić z innym gatunkiem flory polskiej. Arnika kwitnie od końca maja do lipca-sierpnia, koszyczki kwiatowe utrzymują się tylko kilka dni, zapylane są przez muchówki i motyle. Krytyczne dla zapylenia w tak krótkim czasie stają się warunki pogodowe, oraz obecność owadów.

arni4.jpg

Roczna sadzonka doniczka P8 z wysiewu nasion

Arnika w warunkach naturalnych rzadko daje samosiew, ilość pędów kwiatowych i wydawanych nasion na daną populację jest stosunkowo mała. Jeżeli nawet dojdzie do wyrośnięcia siewek przez pierwsze 2-3 lata rosną bardzo powoli, a ich ilość często jest ograniczana przez żerowanie ślimaków.

Nasiona arniki szybko tracą zdolność do kiełkowania, dlatego najlepszym momentem do ich wysiewu jet wczesna jesień zaraz po zbiorze. Tak wysiane nasiona w warunkach naturalnych przechodzą stratyfikację i kiełkują wiosna roku następnego. Wiosenny wysiew jest możliwy, ale nasiona muszą zostać poddane 6-8 tygodniowej zimnej stratyfikacji. Nasiona wysiewamy płytko 1-2 cm do małego pojemnika, podłoże lekko kwaśne, mieszanina torfu odkwaszonego, torfu kwaśnego i piasku w równych proporcjach. Całość dobrze podlewamy i przykrywamy szybka tak by utrzymać stałą wilgotność. Pierwsze siewki które są stosunkowo małe pojawiają się po 3-4 tygodniach. Gdy siewki mają 2-3 listki przesadzamy je do małych doniczek (podłoże takie same jak do wysiewu), gdy podrosną i rozbudują system korzeniowy przesadzamy na miejsce stałe.

arni5.jpg

3 lata czekania w końcu (połowa maja) pierwsze arniki zaczynają kwitnąć

arni6.jpg

Po okresie kwitnienia rośliny bujnie się rozrastają

arni7.jpg

Sadzonka pozyskana poprzez podział kłącza

Arnika jest gatunkiem światłolubnym, preferuje niezacienione gleby bielicowe, rdzawe, spotkać ją tez można o obrzeżach lasów sosnowych , na leśnych drogach gdzie warunki świetlne są dość dobre, konkurencja z strony innych roślin zielnych i krzewinek jest znikoma. Naturalne stanowiska arniki zanikają na wskutek eutrofizacji siedlisk w efekcie zanieczyszczeń atmosfery, oraz rozwoju ekspansywnych roślin zielnych i krzewinek. Arnika górska na stanowiskach naturalnych objęta jest ochrona ścisłą, a stanowiska podlegające największemu zagrożeniu objęte zostały ochrona czynną.


Handzlówka 2017
Wszelki prawa zastrzeżone, kopiowanie zdjęć i tekstów bez zgody autora zabronione