Andrographis
Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata)
Andrograpfis paniculata tropikalne zioło należące do rodziny Acenthaceae jest jednym z 28 gatunków Andrographis. Tylko kilka z nich wykorzystywanych jest w medycynie. Andrographis paniculata jest z nich najsilniejszy i powszechnie używany. W warunkach naturalnych występuje do wysokości 1600m n.p.m., głównie w Laosie i północno wschodnich Indiach, gdzie znany jest pod nazwą Maha-Tita. Określenie to dosłownie znaczy "król-gorzki". W Indyjskim systemie Ajurwerdy znany jako Kalmegh lub Kalamegha, w Chińskiej TCM jako Xin Lian, a angielskojęzycznej jako Green chiretta. Andrographis ma długą historię tradycyjnego stosowania leczniczego w Indiach, różnych części Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Środkowej i Karaibów. Adroggraphis to niska dorastająca do 60-80cm silnie krzewiąca się roślina, o wąskich podłużnych oliwkowo zielonych liściach. W okresie gdy nie ma jeszcze charakterystycznych kwiatów, do złudzenia przypomina niskie odmiany bambusa. Kwitnie od połowy lata do jesieni. Kwiaty są licznie oblatywane i zapylane przez pszczoły i motyle. Duże zapotrzebowanie na te zioło i suplementy produkowane z jego wykorzystaniem sprawiły że Adrograpfis na skale przemysłowa uprawiany głównie w Chinach i Tajlandii, skąd w postaci suszu trafia na rynki zachodnie.
Andrografis z bliska
W warunkach krajowych z powodzeniem Brodziuszkę możemy uprawiać w ogrodzie jako roślinę jednoroczna. Możliwa jest tez uprawa domowa w donicy, a odpowiednio pielęgnowana kwitnie cały rok. Przy minimalnych nakładach uzyskamy dobry surowiec zielarski, czego nie zawsze jesteśmy pewni kupując Chiński "wyrób" rodem z uprawy przemysłowej.
Tu w uprawie domowej
Brodziuszkę rozmnażamy poprzez wysiew nasion, albo poprzez sadzonki zielne pobrane na przełomie czerwca lipca. Nasiona Brodziuszki dość szybko tracą siłę kiełkowania. Najlepszym momentem do wysiewu jest wczesna jesień zaraz po zbiorze. Siew wiosenny jest możliwy, ale nasiona musimy odpowiednio przygotować. Nasiona moczymy przez 24h w letniej nie chlorowanej wodzie, potem suszymy i możemy je wysiać. Nasiona mają twarda skorupkę, mimo moczenia, nie wszystki zmiękną co ma wpływ na kiełkowanie. Siłę kiełkowania można zwiększyć, gdy po namoczeniu zalejemy je wodą temp. 50 stopni C.
Z maleńkich kwiatów powstają spore strąki nasienne
Nasiona
Ważne by ten ryzykowny manewr był przeprowadzony dokładnie w temp. 50 stopni i nie dłużej niż 5 minut. Tak przygotowane nasiona wysiewamy do większych pojemników, optymalna temp. podłoża w czasie kiełkowania 25 stopni. Podłoże dość luźne, najlepiej mieszanina piasku i odkwaszonego torfu w proporcjach 1:1. W fazie 2-3 liści siewki przesadzamy do doniczek i robimy rozsadę podobnie jak pomidory. Z własnego doświadczenia wynika że zarówno maleńkie siewki jak i te trochę większe już w doniczkach bardzo podatne na zgorzel siewek. Należy je bardzo ostrożnie i z umiarem podlewać, tak by nie moczyć siewek, a jedynie podłoże w koło.
Siewki w początkowym okresie rosną bardzo powoli
Do podlewania używać najlepiej wyciągu z skrzypu, albo rumianku, działa anty-grzybiczo. Miksturę napar sporządzimy z 1 litra wody i jednej torebki herbaty. Możemy wykorzystać ten sposób również wtedy, gdy zauważymy już zgorzel siewek, stosując odpowiednio "mocniejszą "miksturę, 2-3 torebki na litr . W ostateczności możemy sięgnąć po chemię i zastosować np. Grevit 200 SL w stężeniu 0,2%.. Na miejsce stałe sadzonki przesadzamy w połowie maja, zaraz po zimnych ogrodnikach. Brodziuszka nie jest zbyt wymagająca jeżeli chodzi o wybór stanowiska. Może rosnąć w dowolnym nawet ubogim podłożu, o PH od lekko kwaśnego do zasadowego. W warunkach naturalnych jest to roślina poszycia lasu. Optymalnym więc będzie posadzenie jej na stale wilgotnym zacienionym lub pół-cienistym stanowisku. Może rosnąć też w pełnym słońcu , ale wymaga wtedy częstego podlewana. Niezależnie od wyboru stanowiska ważne by było osłonięte od wiatru, posadzone na przewiewnym wymaga palikowania. Optymalna dzienna temperatura wzrostu dla Brodziuszki to 20-30 st., ale dobrze toleruje wahania 14-38st.
Rozsada w doniczkach P9
Z kilku letniej uprawy tej rośliny wynika ze Brodziuszka rosnąca w gruncie, w przeciwieństwie do małych siewek nie jest zbyt podatna na choroby. Ziele Brodziuszki jest potwornie gorzkie, mimo to problemy w uprawie mogą jak zwykle stanowić ślimaki. Cała roślina jest lecznicza. Surowcem zielarskim jest ziele, kwiaty i korzeń. Ziele i kwiaty zbieramy w okresie gdy Brodziuszka zaczyna kwitnąć, a korzeń wykopujemy późna jesienią gdy liście żółkną i roślina zamiera.
Właściwości lecznicze:
- działa przeciwzapalnie i odtruwająco na organizmu
- hamuje reakcję autoagresji immunologicznej
- ma właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne i przeciwgrzybicze
- działa przeciwpasożytniczo
- chroni wątrobę, śledzionę i trzustkę
- dzięki dużej zawartości antyoksydantów działa przeciwnowotworowo
- obniża ciśnienie krwi
- obniża poziom glukozy we krwi
- wspomaganie odporności, działając oczyszczająco stymuluje apetyt i układ trawienny
Według Buhnera to jedno z podstawowych ziół stosowanych przy leczeniu boreliozy. W jego podstawowym protokole zajmuje się na pierwszym miejscu wśród ziół używanych do walki z tą chorobą.
W leczeniu Boleriozy wykazuje następują ce działanie:
- zabija krętki Borrelii
- ma działanie przeciwzapalne - pomocny przy objawach stawowych
- łatwo przekracza barierę krew-mózg i akumuluje się tkankach ośrodkowego układu nerwowego – w mózgu, rdzeniu kręgowym, w płynie mózgowo-rdzeniowym
- ma swoiste działanie przeciwzapalne na centralny układ nerwowy
- ochrania i leczy neurologiczne aspekty boreliozy
- przekraczając barierę krew-mózg, nie tylko zabija krętki, ale działa również jako środek uspakajający
- jest pomocne przy zwalczaniu innych objawów boreliozy, m.in.: bóle głowy, splątanie, chroniczne zmęczenie
- stymuluje odpowiedź immunologiczną na zakażenie
- moduluje reakcje autoimmunologiczne
- ułatwia funkcjonowanie wątroby i chroni ją
- chroni mięsień sercowy
- ze względu na szerokie działanie systemowe na organizm, zarówno chroni go przed uszkodzeniem z powodu infekcji, jak też zabija krętki w miejscach, gdzie się zagnieździły i w tym samym czasie zapewnia ogólne, systemowe wzmocnienie odporności.
Aktualizacja 27 11 2023