Łopian większy
Łopian większy (Arctium lappa)
Łopian większy roślina z rodziny astrowatych. Występuje w Europie, na Syberii, w Himalajach, Chinach, Japonii, Azji Mniejszej, na Kaukazie, spotykany także w Ameryce Północnej i Południowej. W Polsce po za łopianem większym występuje także łopian mniejszy - Arctium minus oraz łopian pajęczynowaty - rctium tomentosum, wszystkie gatunki łopianu są roślinami leczniczymi.
Łopian większy występuje na całym niżu Polski gdzie jest dość pospolity, w górach jest rzadki, spotkać go można tylko w niższych partiach gór. Rośnie na żyznych glebach, na obrzeżach pól, w zaroślach nadrzecznych, jest rośliną ruderalna, czasem sadzony w przydomowych ogródkach.
Łopian większy jest łatwy w uprawie. Dobrze rośnie w głęboko spulchnionej typowej wilgotnej ziemi ogrodowej, z dużą zawartością próchnicy. Wysiew nasion jesienią lub wczesną wiosna na miejsce stałe (nie lubi przesadzania). Łopian to spora roślina należy go siec w rozstawie 50x50cm. Głębokie przekopanie-zluzowanie ziemi przed wysiewem jest bardzo ważne. Łopian wysiany na takim stanowisku wytworzy bardzo grube palowe korzenie, a na nich nam najbardziej zależy. Takie przekopanie sprawi że łatwiej nam będzie wykopać korzeń w całości.
Cała roślina jest lecznicza. Liście łopianu zbiera się przed kwitnięciem, a korzeń wykopuje wiosną lub lepiej późnym latem nim roślina wytworzy pędy kwiatowe. Surowce należy wysuszyć w temp. do 40o C. Wykorzystuje się głównie korzenie (Radix Bardanae). Korzenie zawierają cukier inulinę, białka, tłuszcze, związki poliacetylenowe, fitosterole, nieduże ilości olejków eterycznych, glikozydy, saponiny, dużo siarki, fosforu, witaminę C. Łopian większy wykazuje silne działanie antybakteryjne, grzybobójcze, przeciwzapalne. Działa także moczopędnie i napotnie. Zmniejsza wydzielanie soku żołądkowego, zwiększa natomiast wydzielanie śluzów w przewodzie pokarmowym. Korzeń łopianu stosowany jest wewnętrznie w leczeniu nieżytów przewodu pokarmowego, w stanach zapalnych dróg moczowych i pęcherzyka żółciowego. Łopian zewnętrznie w medycynie ludowej stosowany jest do leczenia czyraków, trądziku, świądu skóry, łupieżu. Zapobiega również wypadaniu włosów i łupieżowi. Do tych celów najlepiej jest wykonać z korzenia łopianu macerat, odwar lub sok. Łopian większy to nie tylko roślina lecznicza, ale także jadalna pojawiająca się w starych przepisach kulinarnychl.
Korzeń łopianu możemy przyrządzać jak szparagi, a młode łodygi i liście wykorzystywać w sałatkach lub kisić
Łopian możemy stosować jako samodzielne zioło lub w mieszankach, działa głównie:
wzmacniająco
moczopędnie
żółciopędnie
napotnie
śluzopędnie
przeciwzapalnie
fungistatycznie
przeciwbakteryjnie
odtruwa organizm
pobudza aktywność trzustkowych enzymów proteolitycznych
zwiększa wytwarzanie i wydzielanie soków żołądkowych i jelitowych
reguluje trawienie, przemianę materii i wypróżnienia